Nauka gry na gitarze Wrocław

W Chinach powstała muzyka kultowa, wokalna, ludowa i kameralna. Podstawą chińskiego systemu dźwiękowego jest 12 dźwięków wewnątrz oktawy. Z nich budowano skale pięciostopniowe, czyli pentatoniki (ponad 60 tonacji). Istotne w teorii muzyki chińskiej było ustalenie stałej wysokości dźwięków, gdyż uważano, że stosowanie niewłaściwych zaburza porządek wszechświata. Wzorzec wysokości stanowił tzw. Żółty dzwon wydający dźwięk podstawowy, do którego dostrajano wszystkie inne dźwięki. Uznawano, iż muzyka ma zasadniczy wpływ na rozwój człowieka, dlatego też państwo prowadziło nadzór nad wychowaniem muzycznym obywatela (Cesarskie Biuro Muzyki). 

Szczególne znaczenie miała muzyka instrumentalna, bo umożliwiała najpełniejszą komplementację muzyki samej w sobie, co mogły zapewnić dźwięki długie inieprzerwane. Elementem pierwszoplanowym zaś była barwa dźwięku, co spowodowało bogaty rozwój instrumentarium. 

Instrumentarium 

Dęte: szeng, flet bambusowy, piszczałka, harmonijka ustna Perkusyjne: tygrys, dzwony i gongi, płyty kamienne – litofon, bębny 

Strunowe: cytra, lutnia z jedwabnymi strunami. 

 

Mezopotamia: 

W Mezopotamii (dorzecze Eufratu i Tygrysa) od około 5 tys. Lat p.n.e. rozwijała się kultura Sumerów, Babilończyków i Asyryjczyków. 

Muzyka pełniła ważną rolę w ceremoniach religijnych, a uprawiający ją kapłani i kapłanki uważani byli za pośredników między bogami i ludźmi. Przy świątyniach istniały wieloosobowe zespoły śpiewacze. Śpiewy – głównie hymny wykonywano solowo lub zespołowo. 

Muzyka świecka rozwijała się na dworach. Istniały tam orkiestry i zespoły chóralne złożone z mężczyzn, kobiet i dzieci. Muzyka dworska odznaczała się ogromnym przepychem. Popularne były występy muzyków solistów. 

Notacja muzyczna do tej pory nie została odczytana. Podejrzewa się nawet, że w Mezopotamii nie znano notacji muzycznej, stąd wszystkie utwory przekazywane były na drodze pamięciowej. Prawdopodobnie używano skali 7-stopniowej i pentatoniki. 

W Mezopotamii powstały zręby pierwszego systemu teoretycznego, łączącego muzykę, magię, astrologię i matematykę. Przez swój uporządkowany charakter muzyka łączona była z kosmosem, czyli ładem wszechświata; np. interwały muzyczne (unison, oktawa, kwinta, kwarta), będące niczym innym jak proporcjami matematycznymi, wynikłymi z podziału struny na części, łączono z porami roku. Wierzono w harmonię sfer (planety poruszające się po niebie miały wydawać dźwięki tworzące doskonałą harmonię) i w teorię etosu (dzisiejsza muzykoterapia). 

Przez swój związek z magią muzyka dostępna była wyłącznie kapłanom. W zasadzie praktyka muzyczna (śpiewy, tańce) uznawana była za działanie magiczne, a więc posiadające moc sprawczą na równi z zaklęciami. Muzycy szkoleni byli w szkołach, początkowo istniejących wyłącznie przy świątyniach, gdzie oprócz wiedzy muzycznej szkolono ich w zakresie teologii, kosmologii czy wiedzy o demonach. 

Instrumentarium: 

Najważniejszym instrumentem Sumerów były liry. Znane też były harfy łukowe i kątowe oraz pan-tur – instrumenty szarpane z licznymi progami, (bowiem z Babilonii wywodzi się wynalazek progów na gryfach). Używano też instrumentów dętych: fletów, rogów, trąb oraz perkusyjnych: bębnów, grzechotek, talerzy i metalowych kotłów. 

Indie: 

Muzyka indyjska jest bardzo hermetyczna. To muzyka tradycyjna, która właściwie wniezmienionej formie zachowała się do dzisiejszych czasów. W starożytności muzyka była jednym z elementów synkretycznej sztuki indyjskiej (połączenie tańca, słowa, muzyki) i zajmowała wśród różnych jej dziedzin pozycję najwyższą. Zaśpiewany dźwięk był interpretowany jako manifestacja prany (ożywiającego 

  

wszystko oddechu kosmosu), stąd też wyjątkowe znaczenie miała muzyka wokalna. Zasadą dla niej była ścisła odpowiedniość tekstu i muzyki. Linia melodyczna była zróżnicowana: od recytatywnej (1-2 dźwięki) do melizmatycznej w obrębie oktawy. 

Bazą systemu dźwiękowego była oktawa, która dzieliła się na całe tony, półtony i mikrotony czyli śruti. Wielkość śruti nie była jednakowa, ale w oktawie było ich 22. Nazwa dźwięku zaś nie oznaczała jego wysokości, która była względna. 

W sumie istniało 14 odmian skal z których rozwinął się system rag – modeli melodycznych o zróżnicowanym charakterze wyrazowym, oraz modele rytmiczne zwane tala, które operowały pięcioma wartościami rytmicznymi. 

Znaczenie i rola muzyki instrumentalnej nie jest bliżej określona. 

Instrumentarium 

Grzechotki, bębny uderzane dłonią (tabla) lub pałkami, bakura (rodzaj rogu z muszli o głośnym dźwięku, instrument wojskowy), trąbki metalowe, harfa łukowa, lutnia, rawastron, wina, sitar. 

Surmandala - podobna do cytry. Jest wykorzystywana jako tło harmoniczne, ponieważ długo brzmi. 

Bansuri - flet wykonywany z drewna lub bambusa. Podobno najstarszy instrument świata. Ulubiony instrument boga Kryszny. 

Dżaltarang - zespół miseczek porcelanowych, w które uderza sie bambusową pałeczką. 

Egipt: 

Sztuka starożytnego Egiptu pozostawała pod przemożnym wpływem wierzeń religijnych, zwłaszcza tych, które dotyczyły wiary w życie pozagrobowe, tak więc kultura muzyczna była silnie zdeterminowana przez religię. Rozwojowi kultury muzycznej sprzyjała również stabilna sytuacja polityczna. 

Istniały śpiewające i tańczące bóstwa, z którymi łączono konkretne instrumenty. Zdobienie instrumentów zwierzętami symbolizujące bóstwa, miało zapewnić obecność głosu boga w ich dźwiękach. Muzyka miała więc znaczenie symboliczne - stanowiła sposób obcowania z bóstwami. 

Muzyka instrumentalna, często połączona ze śpiewem i tańcem była nieodłącznym elementem obrzędów religijnych. Do głównych elementów egipskich ceremonii należał śpiew. Przybierał on najczęściej formę lamentu lub recytacji. Społeczność egipska muzykowała dla przyjemności. Śpiewano również akompaniując na prostych instrumentach np. flecie trzcinowym. Z niego to później rozwinęła się fletnia Pana. Przy świątyniach istniały szkoły kształcące muzycznie kapłanki i kapłanów. 

 

Niewiele wiadomo na temat muzyki świeckiej, zajmowała ona według zapisów wysoką rangę. Egipcjanie nie znali pisma nutowego, zatem dziś czerpie się wiadomości o egipskiej muzyce starożytnej z zachowanych zabytków czy traktatów teoretycznych. Nie wiemy nic na temat teorii muzyki, była ona jednak wykonywana prawdopodobnie bardzo żywiołowo. 

Instrumentarium 

Dęte: trąba, flet, piszczałki
Strunowe szarpane: harfa, lutnia, lira Perkusyjne: sistrum, bęben, tamburyn, klaskanki 

Izrael: 

Wiadomości o muzyce upatruje się w Starym Testamencie (przede wszystkim wiadomości o instrumentach) oraz w śpiewach synagogalnych, które zachowały się do dziś. 

Rozwijała się muzyka obrzędowa i miała największe znaczenie. Wykonywano ją a cappella przez mężczyzn. Muzyka była również całkowicie podporządkowana tekstowi. Teksty psalmów opracowywano sylabicznie, czasem zdarzały się improwizacje melizmatyczne. Śpiewy pozostawały ametryczne. Wykorzystywano tylko skale diatoniczne. Muzykę tę przejął chorał gregoriański. 

Muzyka świecka pozostawała w cieniu religijnej, mogły ją także wykonywać kobiety, niestety do dziś zachowało się bardzo mało źródeł, mówiących o niej. 

Muzyka tego okresu była prawdopodobnie witalna i optymistyczna. Pod wpływem sąsiednich kultur (Egipt i Mezopotamia) w świątyni wykonywano rytualne tańce. W muzyce wokalnej panował śpiew antyfonalny (naprzemienny, realizowany przez dwa chóry) oraz śpiew responsorialny, w którym wersety psalmu recytowane przez kantora przeplatane są refrenami - odpowiedziami śpiewanymi przez wiernych. 

Po zburzeniu świątyni przez Rzymian w 70 r. n.e. traktowanym przez Żydów jako tragedia narodowa, użycie instrumentów zostało na długi czas zakazane. Rozwija się śpiew synagogalny prowadzony przez kantora. Najstarszą żydowską tradycją muzyczną jest tzw. kantylacja, czyli sposób melodyjnego, akcentowanego odczytywania Tory według specjalnych oznaczeń podawanych nad i pod odczytywanym tekstem. Muzyczna tradycja żydowska wywarła prawdopodobnie istotny wpływ na wczesną muzykę chrześcijańską. 

Instrumentarium 

Dęte: ugab (piszczałka pionowa), szofar (róg kozi lub barani), trąbki Strunowe: kinnor (rodzaj liry), harfa
Perkusyjne: dzwonki, talerze 

 

Grecja: 

W starożytnej Grecji muzyka była ważnym elementem licznych uroczystości i świąt ku czci różnych bóstw, gdyż wierzono, że muzyka pochodzi od bogów. Szczególnie istotne ze względu na znaczy udział muzyki były obchody związane z kultem Dionizosa 

Do osiągnięć Greków należą teorie dotyczące prawideł rządzących światem, a co za tym idzie wpływu muzyki i jej zależności od kosmosu. Muzyka starożytnej Grecji i jej formy wiązały się z formami literackimi. Śpiew podlegał miarom rytmicznym zaczerpniętym z poezji. Stałe schematy rytmiczne nazywane były nomoi i według nich recytowane były pieśni. W Grecji następuje również rozwój muzyki wokalnej, który ściśle uzależniony jest od dramatu oraz wiąże się z funkcją zawodowego poety-śpiewaka. Śpiew stanowił rodzaj recytacji, deklamacji - melodia nie była autonomiczna, nie miała własnego odbicia. Duże znaczenie w muzyce starożytnej Grecji miał też chór. 

*Jedna z teorii muzyki w starożytnej Grecji głosiła adekwatność zasad muzycznych do zasad matematycznych. Kierunek ten rozwinął się w szkole pitagorejskiej. Był wzorem myślenia empirycznego. 

 

Inny sposób myślenia o muzyce prezentował Arystoteles. Podstawową koncepcją w myśli Arystotelesa był eudajmonizm. Teoria Arystotelesa przypisywała muzyce oddziaływanie etyczno-emocjonalne. Nawiązywała do greckiej teorii ethosu, zapoczątkowanej przez Damona, Platona, rozwiniętej przez Arystotelesa. Teoria ethosu mówiła o wywoływaniu określonych uczuć przez poszczególne skale muzyczne. I tak też skali doryckiej przypisywano surowość, spokój, frygijskiej- namiętność. Obliczenia matematyczne dotyczące proporcji muzycznych dokonywano na monochordzie jednostrunowym - który służył tylko do tego celu, a nie do wy- konywania muzyki. Badaniami zajmowali się Pitagoras, który ustalił system kwintowy oraz Deidymos - system tercjowy.* 

Muzyka starożytnej Grecji była jednogłosowa. W Grecji wykształcił się też szereg form wokalnych i wokalno-instrumentalnych. Najstarsze greckie formy muzyczne to hymny i peany na cześć Apolla oraz dytyramby na cześć Dionizosa. Powstawały wówczas ody, rapsodie, elegie, epithalaminy - czyli chóralne pieśni weselne. 

Spośród form muzycznych powstałych w starożytnej Grecji wiele przetrwało do dziś. Wśród nich są między innymi: 

 rapsodie: jest to gatunek muzyczny, którego forma nie jest ściśle określona; jego nazwa wywodzi się od rapsodów, określenia nadanego antycznym recy- tatorom, którzy wykonywali swoje utwory w sposób na wpół śpiewany; 

•   peany: tak starożytni Grecy określali komponowane na cześć Apolla i Artemi- dy- boskiego rodzeństwa- pieśni chóralne; później mianem tym nazywano również pieśni powstałe na cześć innych bogów; z czasem zyskały znaczenie także jako pieśni triumfalne pisane na okazję igrzysk lub zwycięstw greckich wojsk;

•   hymny: były utworami uroczystymi, podniosłymi, poważnymi, pisanymi ku czci bogów, dla chwały ojczyzny, propagowania idei czy określonych wartości; forma ta- zapoczątkowana przez starożytnych twórców- rozwijała się jeszcze w kolejnych epokach i kultywowana była przez twórców różnych czasów;

•   ody: gatunek ten wywodzi się ze starożytnej Grecji; u początków tego gatun- ku termin "oda" oznaczał utwór liryczny przeznaczony do wykonania wokal- nego przez solistę lub chór; forma tego utworu wykazuje silny związek z mu- zyką- przez ścisły związek budowy stroficznej tekstu z opracowaniem mu- zycznym. Ody wykształciły się w liryce eolskiej- dzięki twórczości Alkajosa, Safony czy Anakreonta, forma chóralna związana jest z twórczością Simoride- sa z Keos i Pindara. Wykonywana była przede wszystkim z okazji świąt i uro- czystości ku czci bogów i bohaterów; oda niejednokrotnie pełniła funkcję reli- gijną, miała charakter modlitewny;

•   elegie: ich nadrzędną funkcją jest wyrażenie żalu i bólu po stracie bliskiej i ważnej osoby, często wyrażają po prostu ból istnienia; często odwołują się do wydarzeń z przeszłości- tragicznych i przywołujących uczucie smutku; tema- tyka elegii mogła dotyczyć również miłości, zakochania, niespełnionego uczu- cia, utraty ukochanej osoby, patriotyzmu.
  Notacja muzyczna odróżniała notację instrumentalną i wokalną. Starszą notacją była instrumentalna wykorzystująca litery alfabetu fenickiego – wykorzystywana była do zapisywania interludiów – wstawek między odcinkami wokalnymi, wykonywanych przez instrumenty dęte drewniane. Późniejsza notacja wokalna oparta była o alfabet joński. Rytm był zależny od poezji i zawartych w niej stóp metrycznych. Połączenie większej ilości stóp tworzyło metrum. Tempo zaś zależało do wykonawcy, który kierował się nastrojem utworu.
  Grecy stworzyli szereg skal, a fundamentem ich systemu był tetrachord, dokładniej cztery kolejne dźwięki w obrębie kwarty. Skale greckie miały charakter opadający. Pierwszy dźwięk gamy był najwyższy. Istniały 4 skale główne - autentyczne:

•   dorycka: e1 - e

•   frygijska: d1 - d

•   lidyjska: c1 - c

•   miksolidyjska: h - H

Ponadto Grecy stworzyli 8 skal plagalnych. Skale z przedrostkiem hypo - były poło- żone o kwintę w dół od skali głównej. Zaś skale z przedrostkiem hyper - o kwintę w górę od skali głównej. Skale plagalne: 

•   hypodorycka: a - A

•   hyperdorycka: h1 - h

•   hypofrygijska: g - G

•   hyperfrygijska: a1 - a

•   hypolidyjska: f - F

•   hyperlidyjska: g1 - g

•   hypomiksolidyjska: e - E

•   hypermiksolidyjska: f1 - f

Tetrachordy zestawiano obok siebie albo łączono wspólnym dźwiękiem. Istniały ska- le diatoniczne, chromatyczne, enharmoniczne. Heterofonia - śpiewano melodię, któ- rej towarzyszył akompaniament wykonujący warianty tej melodii. 

Muzyka starogrecka ma najściślejszy związek z muzyką zachodnioeuropejską. Nie- mal cała nasza terminologia wywodzi się z Grecji, jak i podstawy naszego systemu muzycznego tkwią w systemie muzyki starogreckiej. 

Instrumentarium 

Strunowe: lira, monochord, kitara (forminga)
Dęte: aulos, fletnia Pana, salpinx, keras, organy wodne (hydraulis) Perkusyjne: tympanon, kołatki, tamburyny, kastaniety, cymbały, dzwonki 

Rzym: 

Rzymianie przejęli muzykę oraz inne dziedziny sztuki od Greków. Tutaj jednak muzyka spełniała inną funkcję. Miała charakter ściśle użytkowy i służyła przyjemności słuchaczy. Muzycy mimo to, że nie byli kapłanami, posiadali bardzo wysoki status społeczny. Muzyka towarzyszyła ludziom na igrzyskach, widowiskach, obrzędach i przyjęciach. Niektórzy bogaci rzymianie posiadali nawet niewolników-muzyków. Nastąpiło tak wielkie rozwinięcie muzyki ludowej, że przedstawiciele konkretnych zawodów posiadali własne pieśni. Rozwinęła się również muzyka wojskowa, zwłaszcza udoskonalenie instrumentów dętych blaszanych. 

W działaniach wojskowych używano głównie trąb, rogów. Istniały również specjalne zwroty melodyczne, które zarezerwowane były głównie do obrzędów wojskowych. 

•  

Muzyka starożytnego Rzymu nie
i w swoich podstawach była adaptacją
"cywilizacyjno - militarnym" charakterem
rzymskiej uświetniającej uroczystości publiczne (igrzyska, zawody sportowe) i życie dworskie, świadczy instrumentarium wzbogacone o instrumenty dęte. 

odznaczała się oryginalnością muzyki greckiej, zmodyfikowanej imperium. O odmienności muzyki 

Instrumentarium 

Dęte: tuby z brązu, tibia, syrinx, hydraulis, lituus
Strunowe: lira, kitara (pierwotna gitara), harfa, Pandora
Perkusyjne: bębenki, tamburyny, kastaniety, talerze, dzwonki, sistrum, scabellum